Małgorzata Zaleska
Identyfikacja przez deponentów banków zagrożonych upadłością

Celem opracowania jest udowodnienie, że na podstawie informacji dostępnych dla klientów korzystających z usług bankowych (w tym deponentów), przy odpowiednim poziomie ich wiedzy i zaangażowaniu, można z dużym prawdopodobieństwem wskazać banki znajdujące się w trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej.

W opracowaniu zostały wymienione i omówione symptomy wskazujące na złą sytuację ekonomiczno-finansową poszczególnych banków oraz elementy pozwalające określić prawdopodobieństwo wystąpienia upadłości banków w danym systemie bankowym. Rozważania zostały w zasadzie zawężone do zaprezentowania systemu wczesnego ostrzegania dla deponentów, a zatem opartego na danych sprawozdawczych i informacjach pozafinansowych powszechnie dostępnych. W tle zasadniczych rozważań autorka prezentuje, w sposób syntetyczny, istotę ryzyka upadłości banku i stabilności systemu bankowego oraz zasady konstruowania i stosowania bardziej skomplikowanych systemów wczesnego ostrzegania, tworzonych przez instytucje zewnętrzne w stosunku do banków oraz ekspertów.

Deponent, podejmując próbę wyboru banku "zagrożonego", powinien według autorki poddać analizie przede wszystkim następujące dane bilansowe:
  • sumę bilansową, zgodnie z zasadą, że prawdopodobieństwo ratowania dużego banku przez władze bankowe jest większe niż sanowania małego banku (realizacja zasady "zbyt duży, żeby upaść"),
  • wynik finansowy, generowanie straty świadczy bowiem o długotrwałych lub krótkotrwałych trudnościach ekonomiczno-finansowych w banku,
  • zobowiązania wobec instytucji finansowych, znacznie zmniejszające się w przypadku wystąpienia problemów ekonomiczno-finansowych w banku,
  • zobowiązania wobec instytucji niefinansowych, charakteryzujące się tendencją wzrostową w bankach borykających się z trudnościami,
  • rezerwę obowiązkową, z której utrzymywania i odprowadzania zwolnione są niektóre banki realizujące programy postępowania naprawczego.
Cennym źródłem wiedzy dla deponentów są także informacje na temat:
  • wysokości oprocentowania depozytów - banki w złej sytuacji ekonomiczno-finansowej oferują z reguły wyższe oprocentowanie, z uwagi na potrzebę pozyskania środków i/lub niższe koszty funkcjonowania wynikające z pomocy zewnętrznej,
  • wysokości współczynnika wypłacalności - niektóre banki nie publikują takich informacji, co może, ale nie musi wskazywać na problemy z osiągnięciem minimalnej wartości tego współczynnika w banku,
  • ocen agencji ratingowych banków, szacujących ich wiarygodność (odmowa przyznania ratingu lub niska ocena ratingowa oznaczają z reguły złą sytuację ekonomiczno-finansową banku),
  • wcześniejszego korzystania przez bank z pomocy zewnętrznej, ponieważ jest mało prawdopodobne, żeby władze ogłosiły upadłość banku, jeżeli wcześniej zaangażowały znaczące środki w jego ratowanie (oznaczałoby to przyznanie się władz do "błędu"),
  • wysokości stawki funduszu ochrony środków gwarantowanych (fośg), będącej pochodną oceny stanu bezpieczeństwa funkcjonowania banków, prawdopodobieństwa upadłości poszczególnych banków (im ta stawka jest wyższa, tym większe jest prawdopodobieństwo ogłoszenia upadłości banku w danym systemie).
W podsumowaniu autorka stwierdza m.in., że spełnienie pojedynczego z wyżej wymienionych symptomów z reguły nie jest równoznaczne z występowaniem poważnych trudności ekonomiczno-finansowych w banku. Zidentyfikowanie natomiast kilku wyżej wymienionych symptomów zagrożenia jednocześnie w pojedynczym banku może z dużym prawdopodobieństwem, ale nie musi, wskazywać na prawdopodobieństwo upadłości tego banku.

Ta strona używa plików cookies, dzięki którym może działać lepiej.
Aby się dowiedzieć więcej o technologii cookies, proszę kliknąć tutaj: Polityka prywatności NBP »
Aby móc przeglądać zawartość, należy zaakceptować cookies z tej strony Akceptuję