Edmund Pietrzak
System dewizowy Polski w latach 1989-1999

W 1989 r. polski złoty był walutą niewymienialną oraz całkowicie wewnętrzną. Mimo to system dewizowy Polski był wówczas - podobnie jak w całym okresie 1945-1989 - najbardziej liberalny wśród byłych krajów socjalistycznych z wyjątkiem byłej Jugosławii.

W latach 1990-1999 system dewizowy Polski został zasadniczo zliberalizowany. Zasadniczo zmieniło się również jego funkcjonowanie oraz terminologia. Jednocześnie złoty z waluty niewymienialnej został przekształcony najpierw w walutę wewnętrznie wymienialną (styczeń 1990 r.), następnie w walutę wymienialną według wymagań Międzynarodowego Funduszu Walutowego (czerwiec 1995 r.), a później w walutę wymienialną w stopniu niewiele mniejszym od wymagań OECD (okres od stycznia 1996 r. do lutego 1997 r. oraz styczeń 1999 r.).

Najważniejsze zmiany liberalizujące system dewizowy Polski w latach 90. dokonały się jednak w trzech, a nie w czterech momentach: w styczniu 1990 r., w okresie od stycznia 1996 r. do lutego 1997 r. oraz w styczniu 1999 r.

W rezultacie od początku 1999 r. ograniczeniom dewizowym podlegają w Polsce tylko transakcje (chociaż nie wszystkie, lecz około 75%) kapitałami krótkoterminowymi, tj. o czasie trwania poniżej jednego roku. Wolne od restrykcji są natomiast transakcje bieżące oraz transakcje kapitałowe o czasie trwania powyżej jednego roku.

Mimo tego bardzo dużego postępu w znoszeniu restrykcji dewizowych w Polsce w latach 90. nasz kraj - paradoksalnie - znajduje się poza ścisłą czołówką najbardziej liberalnych pod tym względem były krajów socjalistycznych, którą tworzą: Łotwa, Estonia, Litwa, Czechy i Słowenia. Stało się tak dlatego, że liberalizacja dewizowa postępowała w tych krajach szybciej niż w Polsce.

Bardzo ważnymi cechami ewolucji systemu dewizowego w Polsce w latach 90. była nierównomierność w czasie znoszenia ograniczeń dewizowych oraz brak koncepcji działania w tym zakresie aż do początku 1996 r.

Należy się spodziewać, że istniejące ograniczenia wobec transakcji kapitałami krótkoterminowymi, które według umowy z OECD miały być zniesione od 1 stycznia 2000 r., zostaną stopniowo usunięte w latach 2000-2002.

Ta strona używa plików cookies, dzięki którym może działać lepiej.
Aby się dowiedzieć więcej o technologii cookies, proszę kliknąć tutaj: Polityka prywatności NBP »
Aby móc przeglądać zawartość, należy zaakceptować cookies z tej strony Akceptuję