Janusz Artur Krzyżewski
Rozbieżności definicyjne prawa polskiego i europejskiego w sprawie działalności kredytowej i wynikłe stąd implikacje dla polityki pieniężnej i zakresu nadzorów na polskim rynku finansowym

Problematyka przystosowań rynkowych w regulacjach prawnych to przede wszystkim problemy definicyjne. Odmienność dróg ustrojowych w poszczególnych państwach, a więc na różnych rynkach krajowych, niesie ze sobą odmienność definicji pojęć prawnych, co pociąga za sobą odmienność traktowania identycznych zjawisk spośród pojęć znanych i zdefiniowanych przez nauki ekonomiczne, przez świat finansów.

Jednym z podstawowych pojęć świata finansów odmiennie zdefiniowanym w polskim systemie prawnym jest kredyt. Stąd "instytuty kredytowe" okazały się pojęciem, które na naszym rynku umknęło regulacji prawnej. Wskutek tego powstały w polskim systemie prawnym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, które na podstawie przepisów Ustawy o działalności gospodarczej z grudnia 1988 r. prowadzą typową działalność "instytutów kredytowych", ale nie podlegają regulacjom ostrożnościowym ani nadzorczym i nie podlegają nadzorowi w jakiejkolwiek postaci. Zajmują się one: leasingiem, kupnem i sprzedażą akcji w celu spekulacyjnym, udzielaniem pożyczek pod zastawy rzeczy ruchomych i papierów wartościowych, udzielaniem poręczeń, kupnem i sprzedażą wierzytelności (faktoringiem). Obejmują znaczny segment rynku.

Ustawodawca nie przewidział trybu nadzorowania tych spółek, bo przepis delegacyjny z dawnego Prawa bankowego, upoważniający Prezesa NBP do wydania przepisów o zakresie dopuszczalności realizowania przez podobne spółki działalności bankowej, nie zawierał (nie mógł zawierać) upoważnień do sprawowania nadzoru nad tymi instytucjami, które już istniały i korzystały z pełnej wolności gospodarczej nabytej pod rządami wcześniejszego i nie uchylonego przepisu.

Powstaje więc poważny problem prawny: jak ustanowić minima kapitałowe i minimalne współczynniki wypłacalności dla tych przedsiębiorstw, których działalność umyka w ten sposób spod zasad bezpiecznego rynku finansowego, jakkolwiek bezspornie stanowią one fragment tego rynku i to fragment o istotnym poziomie znaczenia w obrocie.

Sprawa funkcjonowania mimowolnej licencji ustawowej dla instytutów kredytowych w Polsce stanowi problem dla polityki pieniężnej. Wolumen obrotu finansowego opisywanych tu spółek jest na tyle znaczny, że uniemożliwia realne uwzględnienie agregatu pieniężnego na poziomie głębszym niż M2.

Ta zdolność oceny jest dla organu monetarnego istotną przeszkodą i to przeszkodą nieusuwalną do chwili rozwiązania opisanych problemów.

Ta strona używa plików cookies, dzięki którym może działać lepiej.
Aby się dowiedzieć więcej o technologii cookies, proszę kliknąć tutaj: Polityka prywatności NBP »
Aby móc przeglądać zawartość, należy zaakceptować cookies z tej strony Akceptuję